2019 डिसेम्बरमा, चीनको वुहानमा निमोनिया प्रकोप देखा पर्यो। 31 डिसेम्बर 2019 मा, प्रकोप नोबल कोरोना भाइरसको कारणले पत्ता लागेको थियो जुन विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) द्वारा अन्तरिम नाम 2019-nCoV दियो, पछि पुन: नाम दिए SARS- CoV-19 । महामारीको कारण विश्वव्यापी यात्रा प्रतिबन्ध र राष्ट्रव्यापी लकडाउन भयो।
येस महामारीका कारण संसार भरि नै जन-धनको क्षेती भएको देखिन्छ र अझै पनि हुने क्रम रोकिएको छैन । विभिन्न देशका बैज्ञानिकहरु रात दिन नभनिकन येस रोग संग लड्नका निम्ति र खोप पत्ता लगाउनका निम्ति खटिनु भएको कुरा सबैलाई बिधित नै छ । येसैगरि विभिन्न संघ संस्थान, प्रहरी निकाए, स्वास्थ्य कर्मी, पत्रकारजन, राजनीतिज्ञ, कुटनितिज्ञ, र सामाजिक अभियन्ताहरुको पनि येस महामारी संग लड्नकालागि महत्वोपूर्ण योगदान रह्यो ।
२०२१ अप्रिल १५ मा United Nations for Women Empowerment Coalition, International Arts Act, Farah Delence Foundation को संयुक्त आयोजनामा COVID-19 का नायकहरुलाई सम्मान गर्नका लागी “Captain Sir Tom Moore Memorial Medal” मेडल प्रदान गरियो । अमेरिका, इंडिया, जर्मनी, फ्रान्स, सिंगापुर, अफ्रीका, नेपाल, लगायत अन्य मुलुकका COVID-19 का नायकहरुलाई एक online कार्येक्रमका बीच सम्मान गरिएको थियो । मेडल पाउनेहरुमा नेपालबाट अनुसन्धान बैज्ञानिक डा निरन्जन कोइराला, मेडिकल डा अनुप बास्तोला, अग्रज कुटनितिज्ञ मोहन कृष्ण श्रेष्ठ, अग्रज पत्रकार भरत लामिछाने, अग्रज प्रहरी SP गोबिन्द थपलिया, र कान्तिपुर टिवीका उप सम्पादक तथा रिपोर्टर दिर्घपानी उपाध्याय रहनु भएको छ । Captain Sir Tom Moore Memorial Medal मेडल पाउने उहाहरु नेपालको तर्फाबाट प्रथम ब्यक्तित्वो हुनुहुन्छ।
अनुसन्धान बैज्ञानिक डा निरन्जन कोइराला भन्नुहुन्छ “म यस प्रतिष्ठित पदक पाउँदा र मेरो देश नेपालको नाम उच्च राख्न पाउदा धेरै खुसी छु । म जस्ता जैविक-रसायन ईन्जिनियरहरूले भाइरसको जीनोमलाई अनुसन्धान गरेर यसको सम्भावित उत्पत्ति र खोप खोजि गर्न सक्दछन् । खोपहरूले सुरक्षाको निर्माणको लागी हामीहरुको शरीरको प्राकृतिक सुरक्षाको साथ काम गरेर रोग लाग्ने जोखिमहरूलाई कम गर्दछ। जब हामी खोप लिन्छौ, हामीहरुको प्रतिरक्षा प्रणाली सक्रिय हुन्छ । खोपले प्रतिजीवी (एन्टिबडीहरू) उत्पादन गर्दछ। एन्टिबडीहरू रोग प्रतिरोध गर्न प्रतिरोधात्मक प्रणालीद्वारा स्वाभाविक रूपमा उत्पादन गरिएको प्रोटिनहरू हुन्। हामीले यस महामारीलाई गम्भीरताका साथ लिनुपर्दछ । सजक रहौ सुरक्षित रहौ ।”